U susret Vidovdanu feljton o Lazaru, Kruševcu, Kosovu: Biografija kneza Lazara

U susret Danu Kruševca, Vidovdanu, za vas smo pripremili serijal tekstova o Hrebeljanovićima i Lazarevićima, o Kruševcu, Kosovskom boju, o spomeniku koji nas seća na slavna vremena te o legendama koje su pristne na našem prostoru. Feljton počinjemo biografijom kneza Lazara.

Đura Jakšić – „Knez Lazar“ (ulje na platnu) Izvor www.narodnimuzej.rs

Lazar Hrebeljanović rođen je oko 1329. godine u Prilepcu pokraj Novog Brda, najbogatijeg rudarskog središta. Rekonstruisani portret u Ravanici  prikazuje ga kao snažnog i samouverenog čoveka.

Njegov otac Pribac bio je logotet, a potom i peharnik na dvoru cara Dušana. Lazar je imao dve sestre. Starija sestra Draginja bila je udata za čelnika Musu, sa kojim je imala dvojicu sinova, čuvenu braću Musiće, Lazara i Stefana. Mlađa, čije ime nije poznato, sa hvostanskim vojvodom Altomanom imala je sina Ivaniša, koji je prema predanju u epskoj tradiciji poznat kao Kosančić Ivan.

Lazar nije dobio prezime po ocu, iako je to bio običaj u srednjovekovnoj Srbiji. Do 1371. godine postoji mali broj podataka o njegovom životu, pa su o Lazarevom poreklu, detinjstvu i mladosti nastale brojne lagende.

Poznato je da je odrastao i da se obrazovao na carskom dvoru. Zbog svoje plemenitosti i pobožnosti stekao je blagonaklonost cara, pa ga je Dušan oženio sa Milicom, ćerkom kneza Vratka, potomka Nemanjinog najstarijeg sina Vukana.

Po narodnom predanju, verili su se u manastiru Jošanica, a venčali 1353. godine. Imali su osmoro dece: Maru, Draganu, Jelenu, Teodoru, Stefana, Oliveru, Vuka i Dobrivoja. Na dvoru cara Dušana, a potom i cara Uroša, Lazar je vršio funkciju stavilaca, pisao je povelje i obavljao poslove dvorske kancelarije.

Godine 1355. umire car Dušan, a Uroš, još uvek mlad i nejak, nasleđuje očevo carstvo. Deo srpskih velikaša nije prihvatao njegovu vladavinu, pa je ubrzo veliko Dušanovo carstvo počelo da se cepa. Uz Uroša je ostao Lazar, koji je branio legitimitet oslabljenog vladara i stalno tražio način kako da ujedini podeljeno carstvo.

Nema pouzdanih podataka kada je Lazar postao knez. Titulu mu je najverovatnije dodelio car Uroš 1365. godine, ali je ona prvi put zabeležena u sačuvanim dokumentima tek u aprilu 1371. godine.

Nakon Uroševe smrti 1371. godine, Lazar postaje najuticajniji velmoža na prostoru nekadašnjeg srpskog carstva.

U sledećem delu nastavljamo sa biografijom kneza Lazara.

Nalovna fotografija: Uroš Predić – Knez Lazar se odriče zemaljskog carstva (ulje na platnu), izvor Facebook stranica Učimo istoriju.

Jovana Aksentijević