Istražujemo poreklo imena sela: Ko je bila Đunija po kojoj je Đunis dobio ime?

Selo Đunis se svrstava u srednjovekovna srpska naselja, a nastalo je na mestu sa tragovima rimske naseljenosti. Nekada je bilo poznata vodena saobraćajnica, opremljena skelom za prelaz preko Južne Morave, odakle su dolazile lađe od Stalaća. Zdravko Kostić je zapisao dve legende po kojima je ovo mesto dobilo ime.

Područje Đunisa nadaleko je poznato po velikom broju manastira u koje su Ćirilo i Metodije slali učenike Romana, Nestora i Dionisija, da šire pismenost. Roman je na sebe preuzeo teritoriju preko Južne Morave, pa sve do Deligrada. Sahranjen je u manastiru Sveti Roman, koji je po njemu dobio ime. Nestor je širio pismenost od Deligrada prema Aleksincu, a sahranjen je u selu Vitkovcu, u manastiru Sveti Nestor, koji je nazvan po njemu.

Na teritoriji Ribarske reke delovao je Dionisije, koji je podigao manastir-crkvu, u narodu poznatu pod imenom Đunisija. Starešinstvo je poverio sestri Đuniji, koja se brinula o zaštiti celokupnog imanja. Brižno se starala o meštanima, lečeći ih svojim lekovima i melemima, stalno se moleći za njihovo zdravlje. Svojom dobrotom i požrtvovanošću, stekla je veliku ljubav i naklonost naroda. Njeno hrabro suprotstavljanje nametnutom zulumu, smetao je Turcima koji su jednoga dana upali u manastir-crkvu i ubili Đuniju i manastirsko osoblje. U znak zahvalnosti i večno sećanje, selo je dobilo ime Đunis, po Đuniji i prosvetitelju Dionisiju.

Druga legenda o nastanku imena vezana je za Turke koji su se, promašivši carigradski put, raspitivali za pravac i tom prilikom postavili pitanje „Đu Nais”, misleći na današnji Niš. Veruje se da je njihovo pitanje moglo da bude inspiracija za nastanak imena sela.

Inače, Đunis je seosko naselje zbijenog tipa. Udaljeno je 17 kilometara istočno od Kruševca i prostire u visinskoj zoni od 160 do 200m. Površina atara iznosi 1.720ha, a prema popisu iz 2011. godine, naselje je brojao 680 stanovnika. U hronici sela, o „Trgu na Južnoj Moravi s brodom” prvi je pisao nastavnik Miodrag Veselinović.

J. Aksentijević