Reč stručnjaka: Kako poljoprivrednici mogu da proizvode hranu za prodaju

Koliko proizvoda poput džemova, domaćih sokova, brašna, testenina, kiselog kupusa, turšije, suvog voća ili povrća mogu proizvoditi poljoprivrednici u okviru svog gazinstva, odnosno prodavati, te pod kojim uslovima to mogu činiti propisano je Pravilnikom o proizvodnji i prometu malih količina hrane biljnog porekla

– Male količine hrane biljnog porekla mogu proizvoditi i prodavati poljoprivrednici koji proizvode i prerađuju hranu koja je poreklom sa njihovog poljoprivrednog gazdinstva, odnosno preduzetnici koji najmanje polovinu sirovina za proizvodnju obezbeđuju sa sopstvene zemlje. Ovim Pravilnikom je registrovanim poljoprivrednim gazdinstvima omogućeno da svoje proizvode prerađuju, pakuju i prodaju na gazdinstvu, na zelenim pijacama, u maloprodajnim objektima na lokalnom trržištu, manifestacijama na teritoriji Srbije i dostavom na kućnu adresu kupaca – objašnjava savetodavka u kruševačkoj Poljoprivredno savetodavnoj i stručnoj službi Dragana Andrejić.

Ona precizira da Pravilnik propisuje uslove za proizvodnju i prodaju proizvoda od termički obrađenog voća i povrća, brašna, peciva, testenina, voćnih sokova, proizvoda od sušenog voća, povrća i bilja, kiselih proizvoda od povrća, prerađenih gljiva, hladno ceđenih biljnih ulja, biljnih sokova.

– Ti proizvođači imaju obavezu da objekat u kojem proizvode upišu u Centralni registar objekata u kojima se proizvodi hrana. Proizvodi se, u zavisnosti od vrste, mogu prodavati upakovani ili neupakovani. Hrana, odnosno proizvodi koji se stavljaju u promet, treba da budu deklarisani u skladu sa posebnim propisom kojim se uređuje deklarisanje, označavanje i reklamiranje hrane – navodi ona.

Pravilnikom su određene i maksimalne količine proizvoda koji se mogu proizvoditi i stavljati u promet te je proizvodnja brašna ograničena na 32 hiljade kilograma godišnje, testenina i biološki konzervisanog povrća poput kiselog kupusa i turšije na 20 hiljada kilograma.

Predviđena je i maksimalna količina proizvoda od termički obrađenog voća (slatko, pekmez, džem), sušenog i kandiranog voća – 16 hiljada kilograma, voćnih sokova – 16 hiljada litara, sušenog povrća i aromatičnog i začinskog bilja – četiri hiljade kilograma te hladno ceđenih biljnih ulja – osam hiljada litara. Kvote za preduzetnike koji rade u objektima malih kapaciteta su duplo veće.

– Pravilnik dozvoljava i da se na gazdinstvu proizvodi više vrsta hrane, ali tako da zbir procentualnih udela količina pojedinih vrsta hrane koje se proizvodi i stavlja u promet, u odnosu maksimalno utvrđene količine na godišnjem nivou, za te vrste hrane, ne prelazi sto odsto. Na mestima prodaje proizvođači malih količina hrane biljnog porekla treba da vidno istaknu osnovne podatke o proizvodnji na gazdinstvu ili objektima malog kapaciteta – dodaje Andrejićka.

Napominje da prostor i oprema za proizvodnju i promet na mestu gazdinstva mogu biti u sastavu stambenog objekta domaćinstva te da se mogu koristiti i za potrebe domaćinstva, ali tako da ne ugrožavaju bezbednost u proizvodnji i prometu hrane. Takođe se prostor za direktnu prodaju proizvoda može nalaziti na gazdinstvu.

Proizvođači malih količina hrane biljnog porekla koji primenjuju tradicionalne metode i posluju sa proizvodima sa tradicionalnim karakteristikama, dodaje ona, imaju nešto fleksibilnije obaveze, ali tako da se bezbednost hrane ne dovede u pitanje.

J.B.