Na osam decenija od Aprilskog rata seća izložba „Vitezovi čeličnog neba – 51. vazduhoplovna grupa”

Izložba “Vitezovi čeličnog neba – 51.vazduhoplovna grupa” otvorena je danas u Narodnom muzeju u Kruševcu, a serija fotografija,važnih prikaza i dokumenata iz privatnih i institucionalnih kolekcija svedoči o herojskoj borbi avijacije Kraljevine Jugoslavije tokom Aprilskog rata. Izložbu prati i istoimena publikacija, u kojoj su i autentični popisi pilota, stanje vazduhoplovstva u celini uoči Drugog svetskog rata, kao i brojne ilustracije letilica i naoružanja

– U stogodišnjoj istoriji srpskog, a potom i jugoslovenskog vazduhoplovstva, dejstvo Vazuhoplovne vojske u Aprilskom ratu 1941.godine predstavlja jednu od najsvetlijih stranica toga vida oružane sile – napominje Ognjan M. Petrović, priređivač kataloga i izložbe. – Taj najmlađi vid imao je veoma brz i svestran razvoj u periodu između dva svetska rata, prešavši put od male jedinice ranga puka, do velikog i složenog sistema sa četiri vazuhoplovne grupe i većim brojem izviđačkih, školskih i drugih jedinica, sa oko dve hiljade pilota i oko 850 aviona od čega samo 450 ratnih (borbenih) aviona upotrebljenih u Aprilskom ratu.

Na žalost, tek 278 letelica bilo j e dovoljne snage i u klasi lovaca i bombardera da se suprotstavi avionima sila Osovine. Taj ograničeni kapacitet bio je nemoćan pred brojačno jačim neprijateljem.

Tako se dogodilo da je alijansa dejstvovala sa 600 bombardera štuka i oko 360 lovaca, naspram svega 40 aviona kraljevske avijacije u periodu od 6. do 12.aprila,1941.godine.

Željko Kozlina, predsednik Unije ratnih veterana i invalida grada Beograda, podvlači da je 6.aprila pored Beograda, koji je, kao što je to poznato, pretrpeo drastična oštećenja, dejstvovano i u delu Kruševca. Otuda je izložba, simbolično otvorena u ovdašnjem Muzeju, gde će pred posetiocima biti sve do 8. marta. Poslednja u nizu izložbi i predstavljanja publikacije, koje su zajedno rađene uz podršku Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, odigraće se na dan početka Aprilskog rata, u kafani “Zora”.

Iz ove kafane krenuli su piloti da odbrane neodbranjivo. Bitke su završene neslavno, ali su piloti slavljeni. Već 12.aprila prve ratne godine nestala je 51.vazduhoplovna grupa, ali i ceo 6. lovački puk, kojoj je pripadala.

– Protiv noćnog napada Luftvafe uopšte se nije letelo, jer su jugoslovenski lovci bili osposobljeni samo za letenje danju.Tokom prvog dana rata Nemci su ukupno izvršili 484 poletanja bombardera i 280 poletanja lovaca na Beograd. Razaranja Beograda bila su katastrofalna – dramatičan je zapis iz Ratnog dnevnika 51.vazduhoplovne grupe.

I.R.