Snimljen igrano – dokumentarni film „Slobodište“

Igrano-dokumentarni film „Slobodište“ rađen je po projektu Udruženja građana „Srpski vitez“ iz Kukljina, pod pokroviteljstvom Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja. Scenario i režiju potpisao je Petar Miladinović, nastavnik u OŠ „Jovan Jovanović Zmaj“ iz Kruševca

Istorijske činjenice u filmu govorio je Goran Vasić, istoričar Narodnog muzeja u Kruševcu, a u igranom delu su nastupili glumci Amaterskog pozorišta „Čkalja“ iz Kruševca i Trsteničkog pozorišta, kao i članovi Udruženja „Srpski vitez“.

– Prvi deo filma govori o vremenu nastanka logora 1941. na mestu nekadašnjeg Kaznenog zavoda, a tu je sada Slobodište. U toj godini Nemci su dovodili u logor pripadnike oba narodno – oslobodilačka pokreta – četničkog i partizanskog. Prvi koji je streljan za odmazdu u Kruševcu bio je Veselin Nikolić, a to je izazvalo još veću želju stanovništva Kruševca i okoline za otporom. Krajem septembra 1941. dolazi do velikog organizovanog napada na nemačke jedinice u Kruševcu pod vođstvom majora Dragutina Keserovića, predratnog oficira Jugoslovenske kraljevske vojske i komandanta Rasinskog četničkog odreda. Njima je trebalo da se priključi i Rasinski partizanski odred, ali zbog loše komunikacije ostao je na početnim pozicijama – kaže autor filma Petar Miladinović.

U ovom napadu, jednom od prvih u Evropi, protiv nemačke sile učestvovalo je nekoliko hiljada ljudi, od kojih je 25 ustanika ostavilo svoje kosti na nemačkim bajonetima. Tom prilikom Ljubisav Marić iz Šavrana se popeo na Spomenik kosovskim junacima i prkosno postavio srpsku trobojku. Pokošen nemačkim rafalima pao je za slobodu i čast otadžbine.

Zbog pojačanja Nemačoj vojsci borci četničkog Rasinskog odreda su morali da se povuku iz grada, a nakon toga je došlo do velikih hapšenja i odvođenja zarobljenika u logor na mestu današnjeg Slobodišta.

U filmu su ispričane pojedine istinite priče o hapšenjima, mučenjima, isleđivanjima i kasnijim streljanjima zarobljenika iza zgrade logora.

– U Drugom delu filma je dat akcenat na stradanja naših ljudi, koja su se dogodila krajem 1942. i masovno streljanje nekoliko stotina građana Kruševca i okolnih mesta 29. juna 1943. godine. Pomenuta je i velika odmazda u Krivoj Reci kada je okupator do temelja spalio celo selo u kojem je stradalo više od 300 osoba, a po nekim procenama 330.

Polje u blizini logora je danas grobnica iznad koje svetli neugasivi plamen slobode. Ovim filmom mi se klanjamo senima i molimo za pokoj duša naših predaka koji položiše živote za krst časni i slobodu zlatnu, naglašava Miladinović.

Autor filma ističe odličnu saradnju sa Narodnim muzejem Kruševac i ne dozvoljavanje korišćenja građe od strane Istorijskog arhiva u Kruševcu. UG „Srpski vitez“ planira da nastavi snimanje igrano – dokumentarnih filmova o srpskoj istoriji i kruševačkom kraju.

Prvi deo filma je emitovan na RTS 2 11. juna, a drugi deo biće prikazan u nedelju 18. juna u 13:45 sati na istom kanalu.