Reč stručnjaka: Brigom o zemljištu do boljih useva

Iz Poljoprivredno savetodavne službe preporučuju poljoprivednim proizvođačima da pravilno obrađuju zemljište, primenjuju pravila plodoreda, racionalno primenjuju đubriva kao i sredstva za zaštitu bilja kako bi što manje uticali na pogoršanje strukture zemljišta i smanjenja njegove plodnosti

– Plodosmena i plodored polazni su činioci svake biljne proizvodnje i osnov iskorišćavanja i očuvanja obradivog zemljišnog sloja. Ovom merom održavaju se povoljne fizičke, hemijske i biološke osobine zemljišta – kaže savetodavka u kruševačkoj Poljoprivredno savetodavnoj i stručnoj službi, Snježana Vujinović.

Smenom useva postiže se kvalitetnije i racionalnije iskorišćavanje mineralnih hraniva i rezervi vlage iz zemljišta, dok se plodoredom, u tropoljnoj smeni useva uključujući neku leguminozu, postižu značajno bolji prinosi u odnosu na klasičnu dvopoljnu smenu kukuruza i pšenice koja je na našim terenima najčešće zastupljena.

Primenom teške mehanizacije, većim brojem prohoda i preteranim gaženjem zemljišta, obradom zemljišta u nepovoljnim uslovima za obradu, značajno se utiče na sabijanje zemljišta, narušavanje strukture, vodno-vazdušnog režima kao i toplotnog režima zemljišta. Čestom obradom zemljišta na istu dubinu, stvara se nepropusni sloj zemljišta, odnosno plužni đon.

– Preporuka je da se povremeno obrada zemljišta obavi na većoj dubinu kako bi se nepropusni sloj zemljišta rastresao. Ukoliko se podrivanje ne primenjuje, dolazi do prekida kapilarnih tokova vode u zemljištu i kao posledica toga biljke prolećne vegetacije vrlo teško se mogu izboriti protiv sušnih agroekoloških uslova. Koren biljaka je slabo razvijen, teško dolazi do dubljih zemljišnih rezervi vlage i hranljivih materija. Zbog narušavanja fizičkih osobina zemljišta povišene zbijenosti i pliće obrade, zemljište i nije u mogućnosti da akumulira dovoljne rezerve zimske vlage. Sve to otežava mogućnost biljci da toleriše sušne agroekološke prilike – objašnjava ona.

Po njenim rečima, intenziviranjem biljne proizvodnje, čovek utiče na ravnotežu činioca koji učestvuju u stvaranju i održavanju zemljišta, a neracionalnom primenom hemijskih sredstava i mineralnih đubriva, često dolazi do narušavanja hemijskih osobina zemljišta, zagađenja zemljišta kao i podzemnih voda. Time se preko zagađenja zemljišta i voda indirektno utiče istovremeno i na kvalitet i biološku vrednost dobijenih poljoprivrednih proizvoda.

– Sve veća potreba za intenzivnijom poljoprivrednom proizvodnjom i postizanjem što većeg ekonomskog efekta, postepeno doprinosi nagomilavanju nitrita u zemljištu kao i nakupljanju teških metala, čija toksičnost zavisi od njihove koncentracije u zemljištu, zatim sve većem zakišeljavanju, zaslanjivanju ili alkalizaciji zemljišnog rastvora. Svojim nekontrolisanim aktivnostima, čovek narušava fizičke, hemijske i biološke osobine zemljišta – navodi ona.

M.S.