Unapređenje usluge “Pomoć u kući” u ruralnim sredinama

Služba “Pomoć u kući” pri ovdašnjem Gerontološkom centru u narednom periodu povećaće broj korisnika, pre svega u ruralnim sredinama

U četvorogodišnjem planu je i poboljšanje kvaliteta života starih lica kroz aktivnije učešće u društvenom životu zajednice, te kroz uvođenje usluga medicinskih i socijalnog radnika .

Uslugu gerontodomaćice kao socijalnu kategoriju na teritoriji kruševačke opštine trenutno koristi 156 lica, od čega 68 sa seoskog područja.

U Gerontološkom centru u u okviru koga se i realizuju aktivnosti pomoći u kući starim licima kažu da su realne potrebe za ovom uslugom mnogo veće, a što potvrđuju i rezultati istraživanja koje su novine GRAD sprovele u saradnji i uz podršku Grada, u okviru projekta “Mapiranje potreba mesnih zajednica na području Grada Kruševca”.

U Gerontološkom centru ističu je tokom dugogodišnjeg rada ove Službe nedostatak društvenog života nešto što je prepoznato kao jedan od problema sa kojim se suočavaju stara lica, pre svega u ruralnim sredinama.

Takođe, seoskim staračkim samačkim domaćinstvima, u odnosu na gradska, zbog udaljenosti, teže je i kada su pitanju zdravstvene usluge, te nabavka osnovnih potrepština.

–Kroz rad na terenu samoća je prepoznata kao jedan od velikih problema sa kojima se suočavaju stara lica, posebno u ruralnim sredinama. Probem je i to što mnoga sela nemaju ni apoteku ni zdravstvenu stanicu pa su im, imajući u vidu da se većina njih otežano kreće, nabavka lekova i lekarski pregledi, često nedostižni bez pomoći drugih lica. Zbog udaljenosti prodavnica od njihovih domova, problem je i nabavka osnovnih životnih namirnica – kaže Slavica Đurđević, direktorka ovdašnjeg Gerontološkog centra.

Prema njenim rečima, Kruševac kao i većina gradova u Srbiji, ima negativnu stopu prirodnog priraraštaja i rast učešća starih u ukupnom broju stanovnika.

Prema popisu iz 2011. godine na teritoriji Grada Kruševca ukupan broj starih od 65 godina i više iznosio je 22.836, odnosno, oko 18 odsto, a istovremeno povećava se i broj starijih od 80 godina.

–Pošto spada u kategoriju manje razvijenih, naša lokalna samouprava je , kao jedan vid pomoći, od resornog ministarstva dobila određena sredstva namenjena razvoju socijalnih usluga. Od ukupno oko 14 miliona dinara, koliko je opredeljeno za te namene u ovoj godini, za unapređenje i proširenje postojeće usluge “Pomoć u kući” izdvojeno je oko 9,5 miliona dinara –kaže ona.

U planu razvoja te usluge je, kako je kazala, da se pre svega poveća broj radnih sati Službe, što podrazumeva i povećanje broj korisnika, pre svega u ruralnim sredinama.

–Krenulo se sa 2.050 radnih sati, u međuvremenu je ta usluga proširena na oko 5.000 radnih sati, a četvorogodišnji plan je da se ta usluga dalje širi. Pored usluge geronontodomaćica, u rad te Službe biti uključene i ekipe za savetodavo terapijske usluge vezano za zdravstvo, a njih će činiti tim od jednog lekara i četiri medicinske sestre – rekla je ona, dodajući da će te usluge uglavnom biti usmerene na seoska domaćinstva “jer za razliku od gradskih, u ruralnim sredinama zdravstvene usluge nisu dostupne u dovoljnoj meri”.

Kao važan segment u razvoj postojeće usluge “Pomoć u kući”, navela je uključivanje strarih lica u društveni život zajednice. Služba sada ima i socijalnog radnika, što podrazumeva i pravljenje plana usluga, u skladu sa individualnim potrebama svakog pojedinca.

–U četvorogodišnjem planu je da stara lica iz seoskih sredina deo dana provode u Gerontološkom centru. Osim druženja sa našim korisnicima, kao deo okupaciono radne terapije u planu su i izleti, predstave i druge aktivnosti u koje su inače uključena lica na smeštaju. Kao nova ulsuga, u planu je i “Predah centar”, gde će stara lica moći da borave onda kada njihove porodice, na primer, odu na godišnji odmor – rekla je….

Uslugu “Pomoć u kući”, kao projektu aktivnost, do sada je sprovodio Centar za socijalni rad koji je pokrivao seosko područje, dok je Gerontološki centar bio zadužen za gradsku sredinu. Od nedavno ova usluga je objedinjena i sprovodi je Gerontološki centar.

Aktivnosti usluge realizuje 26 gerontodomaćica po akreditovanom programu, a pravo na pomoć u kući potencijalni korisnik ostvaruje preko Centra za socijalni rad.

U seoskim sredinama samačka staračka domaćinstva uglavnom žive ispod linije siromaštva, pa je i za većini korisnika iz ruralnih područja usluga pomoći u kući besplatna. Ipak, da bi se obezbedila jednaka dostupnost ove vrste usluga svim starim licima kojima je potrebna, neohodno je značajno povećati njene kapacitete, stabilnost i dugoročnost u njenom finansiranju, što znači da bi iz projektne. Pomoć u kući trebalo da preraste u redovnu programsku aktivnost koju podržava i lokalni buxet. 

Podsetimo, podaci do kojih je list GRAD došao kroz projekat ispitivanja potreba građana I građanki na teritoriji Kruševca pokazuju da je usluga gerontodomaćice dostupna u 16 od ukupno 26 seoskih mesnih zajednica.

Podaci sa terena pokazuju i da u svakoj mesnoj zajednici ima između 15 i 20 samačkih staračkih domaćinstava, što znači da ovu uslugu ne koristi oko 500 starih lica.

Briga o njima, prema svedočenju meštana i predstavnika mesnih zajednica, uglavnom se svodi na pomoć komšija i rođaka, po potrebi i mesne zajednice, a pored nemogućnosti da samostalno zadovolje osnove životne potrebe, stara lica samoću navode kao nešto što im najteže pada u toj životnoj dobi.

D.Pavlović