Pamtenik: „Nedićev dečiji grad“ u Obilićevu

Od početka Drugog svetskog rata Zavod „Obilićevo“ (današnja Trayal Korporacija) bio je jedna od najznačajnih meta neprijateljskih aviona i njegovi proizvodni pogoni sravnjeni su sa zemljom. Kako je rat potrajao, a Srbija je primila veliki broj izbeglica, ne samo srpske nacionalnosti već i drugih prognanika među kojima i veliki broj dece koja su ostala bez roditelja, Vlada Srbije osnovala je u „Obilićevu“ prihvatilište za ovu decu u onim zgradama koje su mogle da se osposobe

Tada je „Obilićevo“ nazvano „Dečiji grad“. Posebno je značajna humana ustanova koja je rekonstruisana, uz izgradnju potrebnih paviljona za pravi dečiji grad.

Useljeno je 1.000 dece iz Bosne koja su bila napuštena ratna siročad. Organizovane su škole, a vaspitni i prosvetni kadar činili su ljudi među kojima je bilo i izbeglica.

„Ministarski savet propisao je Uredbu o „Nedićevom dečijem gradu“ u „Obilićevu“.

Prema ovoj Uredbi na državnom dobru „Obilićevo“ kod Kruševca osniva se ustanova pod imenom „Nedićev dečiji grad“ koji će biti internatski uređaj. Njegov zadatak je da prikuplja ratom unesrećenu, napuštenu i posrnulu siromašnu srpsku decu, da ih osposobljava za nacionalno ispravne, stručno spremne i predane članove srpske narodne zajednice i da ih osposobi za samostalno ulaženje u razne privredne i druge pozive.

„Na ostacima nekadašnjeg ubojnog arsenala u „Obilićevu“ oživelo je novo veliko naselje „Nedićev dečiji grad“. Obnova ruševina u „Obilićevu“ počela je septembra 1943. a bila je poverena Radoslavu Pavloviću upravniku Doma maloletnika koji je i sam ratno siroče iz prošlog rata.

Otvaranje „Dečijeg grada“ bilo je na Vidovdan 1944. u prisustvu tadašnjeg ministra saobraćaja inž. Brane Ivanovića i pomoćnika ministra prosvete Vladimira Velmar Jankovića. Smešteno je oko 300 dece iz raznih krajeva, kao i siročići posle anglo-amerikanskog bombardovanja (oktobar 1943) iz Kruševca, Niša, Smedereva i drugih mesta“.

Fotografije: Marš srpskih siročića zbrinutih u „Nedićevom dečijem gradu“ u barutani Obilićevo.

Fotografija nastala prilikom otvaranja „Dečijeg grada“ na Vidovdan 1944. godine.

IZVOR: Milorad Sijić: „Kruševac u vremenu monarhije“, 2021. str. 561-562