Na današnji dan rođen je veliki Njegoš

Petar II Petrović Njegoš rođen je 13. novembra 1813. godine u Njegušima. Nemerljiv je njegov značaj u istoriji kao crnogorskog vladara, ali i srpskog pesnika i episkopa. Njegoš je u svojim epskim besedama, ali i u književnim delima Kruševac uvek označavao kao epicentralno mesto srpskog identiteta i duhovnosti, od Kosovskog boja pa na dalje karakterišući ga kao prestonicu nebeske Srbije. U znak zahvalnosti Kruševac mu je podigao bisku u samom centru grada, postavio kopiju kapelice sa Lovćena na Bagdali, a uz sam park vodi i njegova ulica.

Rođen je kao Radivoje „Rade“ Tomov Petrović u Njegušima pod Lovćenom, glavnom selu Katunske nahije. Bio je drugi sin Tome Markova Petrovića, najmlađega brata vladike Petra I i Ivane Proroković. Na krštenju je dobio ime Rade (Radivoje). Rođen je u porodici iz koje su tradicionalno poticali srpski episkopi (Danilo, Savo, Vasilije, Petar I i drugi).

Njegoš je udario temelje moderne crnogorske države uspostavljanjem organa vlasti: Senata, Gvardije i Perjanika i uvođenjem plaćanja poreza. Objedinio je svetovnu i versku vlast proterivanjem guvernadura Radonjića iz zemlje, čime je ukinuta tradicionalna podela vlasti između guvernera koji se oslanjao na Zapad i episkopa koji se oslanjao na Rusiju. Bio je pristalica ujedinjenja i oslobođenja srpskog naroda koji je bio u stalnim sukobima s Osmanskim carstvom.

Njegove posete Rusiji podsticale su ga da ulaže napore za modernizaciju. Otvorio je dve fabrike baruta i izgradio brojne puteve i bunare, a ustanovio je i medalju Obilića, koja je postala najviše crnogorsko vojno odlikovanje.

Njegovo najpoznatije književno delo jeste poema „Gorski vijenac“ (1847. godine), ali tu su i druga važna dela poput „Luča mikrokozma“, „Lažni car Šćepan Mali“…

Umro je, od tuberkuloze, 31. oktobra 1851. godine na Cetinju, neposredno pred svoj 38. rođendan.

Bista velikog pesnika i mudrog vladara, Petra II Petrovića Njegoša, postavljena je na platou sa južne strane zgrade nekadašnje Skupštine opštine Kruševac, danas Gradske uprave. Svečano je otkrivena 2. jula 1971. godine. Delo je poklonila Kruševcu, povodom njegovog jubileja, supruga autora Sretena Stojanovića, akademskog vajara iz Beograda. Verna replika Njegoševa kapele na Bagdali dovršena je 2013.