Na današnji dan: Rodio se Narodni heroj Mirko Tomić

Postavljeno: 19.04.2024

Mirko Tomić rođen je 19. aprila 1904. godine u selu Parcane, kod Varvarina. Osnovnu školu je završio 1917. godine u selu Zalogovac, a gimnaziju je pohađao od 1921. do 1928. godine u Kruševcu. Pošto su mu roditelji bili slabijeg imovinskog stanja, tokom školovanja u Kruševcu, morao je sam zarađivati za život — radeći razne poslove i davajući privatne časove slabijim učenicima.

Posle studentskog štrajka, februara 1935. godine, policija ga je uhapsila, kao jednog od organizatora. Posle dužeg policijskog pritvora, bio je proteran u rodno mesto.

U periodu od 1935. do 1937. godine, po zadatku KPJ, radio je na stvaranju organizacije „Narodni fornt Slobode“, koja je okupljala siromašne i nezadovoljne seljake. Bio je i organizator mnogih skupova širom Srbije i Vojvodine – U Šapcu, Aleksincu, Kruševcu, Valjevu, Jagodini, Novom Bečeju, Mokrinu… Učestvovao je i u pregovorima oko stvaranja Jedinstvne radničke partije, za šta je dobio ovlašćenja od rukovodstva KPJ.

U ovom periodu odlazio je u Beč, gde se tada nalazilo sedište Centralnog komiteta KPJ. Posle policijske provale, u Pokrajinski komitet KPJ za Vojvodinu, novembra 1936. godine, Mirko je uhapšen s većom grupom komunita i skoro godinu dana je proveo u policijskom pritvoru. Septembra 1937. godine je izveden pred Državni sud za zaštitu države, ali je zbog nedostatka dokaza oslobođen optužbe i pušten na slobodu.

Na Pravnom fakultetu u Beogradu diplomirao je 1938. godine.

Godine 1939. uključen je u članstvo Mesnog komiteta KPJ za Beograd i Povereništva za Beogradski okrug, a nešto kasnije i u članstvo Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju. U jesen 1940. godine učestvovao je u radu Okružne konferencije KPJ za Beograd, na kojoj je bio zadužen za rad na selu.

Posle Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, aprila 1941. godine, Mirko je otišao u Kruševac, gde je pomagao rukovdstvu i članovima Okružnog komiteta KPJ da srede stanje i prilagode se novim uslovima rada.

Bio je učesnik sednice Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju, održane 23. juna 1941. godine, na kojoj je i zvanično bio imenovan za instruktora za Kruševac i Kraljevo (instruktori su imali zadatak da rade na vojnim i partijskim pitanjima u vezi organizovanja ustanka). Bio je jedan od organizatora Rasinskog partizanskog odreda, a kasnije je imenovan i za člana Glavnog štaba NOP odreda Srbije.

Tokom perioda „Užičke republike“, bio je član Glavnog NO odbora Srbije u okviru koga je bio zadužen je za snabdevanje i narodno zdravlje – organizovao je snabdevanje partizanskih bolnica i pozadine, a prilikom povlačenja iz Užica bio je odgovoran za evakuaciju bolnica i ranjenika.

Nakon pada Užičke republike i povlačenja u Sandžak, 1. decembra 1941. godine, u selu Radoinja, kod Nove Varoši, prisustvovao je sastanku Vrhovnog štaba NOPOJ-a, na kojoj je odlučeno da Mirko predvodi grupu boraca, koji su sačinjavali delovi Posavskog i Kosmajskog partizanskog odreda sa ukupno oko stotinak boraca, koji bi se vratili u okupiranu Srbiju i pridružili se Mačvanskom i Valjevskom partizanskom odredu koji su ostali u Srbiji.

Tada je Mirko imenovan za komandanta Glavnog štaba NOP odred Srbije. U toku decembra 1941. godine, u zapadnoj Srbiji nalazilo oko 1.500 partizanskih boraca, koji su od strane Nemaca bili opkoljeni na području: planina Medvednik-Povlen-Maljen-Suvobor.

Prema prvobitnom planu, Vrhovnog štaba, ovi Odredi su trebali da ostanu na ovim terenima do proleća, kada bi se ponovo rasplamsao ustanak. Krajem januara je nakon napada kvinsliških snaga odlučeno da nije moguće braniti teritoriju u zapadnoj Srbiji, tako da su borci podeljeni u dve grupe krenuli u Rađevinu i na Suvobor.

Maja 1942. godine Mirko se vratio u Beograd, gde je uspostavio veze sa Mesnim komitetom KPJ za Beograd i Pokrajinskim komitetom KPJ za Srbiju. Posle jedne policijske provale u partijsku organizaciju Beograda, bio je otkriven.

U jednoj ulici na Dedinju, 17. januara 1943. godine, Mirko je upao u zasedu agenata Specijalne policije. Prilikom hapšenja, pružio je otpor agentima i prilokom bega, bio smrtno ranjen. Pošto je još uvek davao znake života, bio je prenet u Državnu bolnicu, u kojoj je umro, ne dolazeći svesti.

Nekoliko dana posle njegove pogibije, Glavni štab NOP odreda Srbije, doneo je odluku da Rasinski partizanski odred, ponese njegovo ime. Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 6. jula 1945. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.

Posle oslobođenja Jugoslavije, njegovi posmrtni ostaci su sahranjeni u Aleji boraca

Narodnooslobodilčakog rata na Novom groblju u Beogradu. Njegovo ime nosi Osnovna škola „Heroj Mirko Tomić“ u selu Donji Krčin, koja je najveća škola u opštini Varvarin, čija odeljenja se nalaze u još osam mesta: Pajkovcu, Toljevcu, Karanovcu, Maloj Kruševici, Gornjem Krčinu, Zalogovcu, Parcanima i Marenovu.

Do pre nekoliko godina i glavna kruševačka ulica, danas Vidovdanska nosila je njegovo ime, dok mu se bista i danas nalazi na Trgu fontana.

Ostale vesti

back-to-top