Ekološki skener: Stanje životne sredine u opštini Brus

U razvojnim planovima opštine Brus kao centralna mesta razvoja ovoj kraja vide se unapređenje turizma i poljoprivredne proizvodnje. Stanje životne sredine i uređenost komunalne infrastrukture u tom smislu imaju dodatnu važnost, a približavanje standardima Evropske unije bi otvorilo vrata kako novim investitorima, tako i plasmanu proizvoda na evropska tržišta. Kako ocenjuje stanje u ovoj oblasti, pitali smo Gorana Rilaka, komunalnog i inspektora za zaštitu životne sredine opštine Brus

Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji u Opštinskoj upravi Brus, komunalni inspektor je ujedno i inspektor za zaštitu životne sredine.To, kako navodi Goran Rilak, koji obavlja ovu funkciju u Brusu,  omogućava inspektoru da obavlja poslove i zadatke nadzora nad primenom propisa iz oblasti komunalnog uređenja i načinom obavljanja komunalnih delatnosti i da vrši nadzor koji se odnosi na sprovođenje sistema zaštite i unapređenja životne sredine i određivanje mera u postupku zaštite od štetnog uticaja na životnu sredinu. Na pitanje kako bi ocenio stanje životne sredine u svojoj opštini, kaže:

– Iz dosadašnjeg rada i iskustva, koji se odnosi na ove dve pomenute oblasti koje su blisko povezane, može se reći da je opterećenje životne sredine na celoj teritoriji opštine Brus dozvoljeno. Povremeno se javlja i prekomerno opterećenje (preko dozvoljenih graničnih vrednosti), a ono se prvenstveno odnosi na povremeno prekomerno ispuštanje otpadnih voda u manje vodotokove.

Rešenje za zbrinjavanje komunalnog otpada – regionalna deponija

* Koji su, prema vašem mišljenju, ključni problemi građana i građanki Brusa u oblastima upravljanja otpadom, zaštite zemljišta i vodotokova, tretmana otpadnih voda, sistema vodosnabdevanja, te stanju komunalne infrastrukture? Zbog kojih problema Vam se građani najčešće obraćaju?

– Ključni problemi građana Brusa i okolnih naseljenih mesta, vezani za kvalitet životne sredine mogu se izraziti fizičkim i estetskim indikatorima, to jest, građani se najčešće obraćaju i prijavljuju inspekciji prisustvo velike količine plastičnog otpada u prirodi i vodotokovima. Ovaj problem je naročito izražen u sredinama gde nema organizovanog sakupljanja komunalnog i drugog otpada, te lokalno stanovništvo iz tih razloga odlaganje otpada vrši najčešće u prirodne uvale i vododerine.

* Kakva bi mogla biti buduća rešenja za zbrinjavanje komunalnog otpada iz ove sredine? Kakva je situacija sa deponijom komunalnog otpada?

– JKP „Rasina“ Brus odlaže komunalni otpad na deponiju udaljenu oko 3 kilometra od centra grada i to više decenija unazad. U planu je da se izvrši sanacija i rekultivacija postojeće deponije i u toku je izrada projekta za te radove. Opština Brus, zajedno sa ostalim opštinama u Rasinskom okrugu, radi na izradi studije opravdanosti za izgradnju regionalne deponije „Srnje“ kod Kruševca. Rok za izradu studije je mart 2019. godine.

Komunalni otpad se trenutno sakuplja u 22 naseljena mesta, od ukupno 58, što predstavlja 37 odsto od ukupne teritorije opštine. Jedna od prioritetnih mera opštine Brus i JKP“Rasina“ u  budućnosti je svakako proširenje obima prikupljanja komunalnog otpada i uklanjanje divljih deponija. Ako se ne realizuje projekat izgradnje regionalne deponije, mora se vršiti razdvajanje (sortiranje) otpada na mestu nastanka i reciklaža istog. Već su preduzeti koraci u tom smeru i JKP vrši razdvajanje plastičnog otpada koji se prerađuje u manjem sopstvenom postrojenju, instaliranom u Brusu u blizini romskog naselja.

Rekonstruisana izvorišta pitke vode, startuje projekat za prečišćavanje otpadnih

*Koliko se u Opštini Brus brine o izvorima vodosnabdevanja? Kakva je situacija sa izvorištima pitke vode?

– Opština Brus ima dva izvorišta za snabdevanje stanovništva pijaćom vodom, a njima gazduje JKP „Rasina“Brus. Izvor „Vignjište“ u selu Paljevštica služi za snabdevanje pijaćom vodom Brusa i okolnih naselja. Izvor „Bela Reka“ u Brzeću služi za snabdevanje pijaćom vodom sela Brzeće i Turističkog centra Brzeće. Za ova dva izvora su urađene zone sanitarne

zaštite i izvršena je rekonstrukcija  i adaptacija samih kaptaža i komora, posle 45 godina njihovog postojanja.

Pored ovih izvorišta  u selima Razbojna i Blaževo postoje izvorišta pijaće vode sa kojih se snabdeva vodom lokalno stanovništvo i škole. U fazi je i rekonstrukcija i ponovno puštanje u rad bunara u selu Bogiše.

 *U kojoj fazi je projekat izgradnje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda koje bi zaštitilo kvalitet vode u jezeru Ćelije. Koji je i inače stepen zagađenja vodotokova otpadnim vodama?

– Kako bi se zaštitio kvalitet vode u jezeru „Ćelije“, opština Brus je predvidela izgradnju  postojenja za preradu otpadnih voda na sedmom kilometru od Brusa prema Kruševcu, u mestu Lepenac. Predviđeni kapacitet je za ekvivalent 10.500 stanovnika. Za postrojenje su dobijeni lokacijski uslovi. Naredni korak je raspisivanje tendera i odabir najboljeg ponuđača koji je dužan da izradi projekat za izgradnju i izvede radove na samom postrojenju.

Pored izgradnje postrojenja za preradu otpanih voda u planu je rekonstrukcija oko 6 kilometara postojeće fekalne kanalizacione mreže zbog dotrajalosti, kao i dogradnja još 5 kilometara fekalne kanalizacije u Brusu i prigradskim naseljima. Planom je predviđena izgradnja oko 3,5 kilometara atmosferske kanalizacije. Sredstva u visini od 800 miliona dinara su obezbeđena, a ovaj projekat se realizuje u opštinama Brus i Blace i Gradu Kruševcu.