Decenija bez velikog Đuze

Vlastimir Đuza Stojiljković rodio se u Ražnju 30. juna 1929, u kojem su njegovi roditelji u to vreme službovali. Nedugo nakon rođenja sele se u Kruševac… Preminuo je, na današnji dan, 17. juna 2015. u Beogradu

Porodica Stojiljković početkom ’30-tih godina (Đuza skroz levo u prvom redu)

Đuza je odrastao u učiteljskoj porodici, od oca Mladena i majke Leposave. Majka ga je učila u prvom i drugom razredu, a otac u trećem i četvrtom. Završio je gimnaziju u Kruševcu, a glumom se bavio amaterski još kao srednjoškolac. Po završetku srednje škole se upisao na Rudarsko-geološki fakultet, koji je napustio u trećem semestru i upisao se na Akademiju pozorišnih umetnosti.

Ženio se dva puta. Njegova prva supruga bila je, takođe Kruševljanka, glumica Olga Stanisavljević, koja je preminula 1987. godine. Drugi put se oženio sa Dušankom Vranjanac.

Olga Stanisavljević i Đuza 1972. godine

Godine 1983. dobio je Oktobarsku nagradu grada Beograda, a 2001. je dobio Dobričin prsten. Godine 2009. je dobio Statuetu Zlatni ćuran za životno delo.

Profesionalnu karijeru je započeo 1946. godine u Kruševačkom pozorištu. Još tokom studija na Pozorišnoj akademiji počinje da igra 1951. u Beogradskom dramskom pozorištu (BDP). U BDP je radio do 1968, nakon čega je prešao u Atelje 212. U BDP se vratio 1978. i ostao tamo do 1985, kada je ponovo prešao u Atelje 212, u kom je igrao do penzionisanja 1995. Često je gostovao u brojnim predstavama drugih teatara (Jugoslovensko dramsko pozorište, Narodno pozorište u Beogradu, Kruševačko pozorište, Narodno pozorište Republike Srpske u Banjaluci, Zvezdara teatar…). Odigrao je više od 150 pozorišnih uloga.

Na filmu je debitovao 1957. u „Tuđoj zemlji“ Jožea Galea. Veliku popularnost je stekao filmom „Ljubav i moda“, za koji je otpevao čuvenu pesmu „Devojko mala“. Osim te pesme, snimio je još nekoliko koje su objavljene na singl pločama. Prvu filmsku glavnu ulogu odigrao je u ratnoj drami „Noći i jutra“ Pjera Majhrovskog 1959. Za poslednju filmsku ulogu u ostvarenju „Bez stepenika“ osvojio je posthumno Grand Prix na Filmskim susretima u Nišu. Ostvario je ukupno 18 uloga u igranim filmovima. Nekoliko puta je nadsinhronizovao druge kolege u filmovima, te otpevao naslovne numere za nekoliko filmova u kojima nije igrao.

Njegov jedinstveni glas bio je sinonim i za brojne likove iz crtanih filmova – Patak Dača, Brzi Gonzales, Amos, Pepe le Tvor, Rafaelo i Leonardo iz “Nindža kornjača”, Optimus Prajm iz „Transformersa“…

Na TV se prvi put pojavio u prvoj uživo emitovanoj drami TV Beograd „Pogubljenje“ 1958. godine. Veliku popularnost je stekao ulogom Rodoljuba Petrovića u dugovečnoj seriji „Pozorište u kući“. Godine 1963. bio je s Milenom Dravić domaćin u novogodišnjem šou-programu „Dugme za peti sprat“. Tokom 1976. i 1977. vodio je zabavni šou program „Čast mi je pozvati vas“ na TV Beograd.

Sredinom 1990. je odigrao ulogu simpatičnog italijansko-srpskog plemića varalice Kontea Marija Marka del Tintoreta u seriji „Srećni ljudi“ Siniše Pavića.

Ostvario je više od 100 uloga u TV dramama, serijama, zabavnim emisijama i drugim TV programima na TV Beograd (danas Radio Televizija Srbije), Televiziji Novi Sad, Televiziji Sarajevo i drugim.

Slavni dani „Pozorišta u kući“

Na Radio Beogradu ostvario je više od 340 uloga u Dramskom programu (prvi put pred mikrofonom 1953. u drami „Cvrčak na ognjištu“ po Dikensu). Krajem 1980-ih je vodio radio program Zabavnik na Radio Beogradu, a učestvovao je i u drugim zabavnim emisijama ove radio stanice.

Početkom oktobra 2014. godine Đuza je doživeo moždani udar. Iz Kliničkog centra prebačen je na Institut za rehabilitaciju u Sokobanjskoj ulici. Krajem maja 2015. godine Đuza je prebačen na Kliniku za infektivne i tropske bolesti Kliničkog centra Srbije, gde je i preminuo 17. juna 2015. u 86. godini.

Komemoracija povodom smrti barda srpskog glumišta održana je 22. juna u prepunoj dvorani Ateljea 212 na sceni „Mira Trailović”. Od Đuze su se oprostile brojne kolege i prijatelji (Branimir Brstina, Svetlana Ceca Bojković, Nikola Ristanovski…).

Sekvenca iz emisije „Laku noć, deco“

Đuza je kremiran u utorak 23. juna u 15 časova na Novom groblju u Beogradu. Urna je položena u grobnicu roditelja njegove supruge Dušanke, Živka i Vere Vranjanac, na Novom groblju u Beogradu.

Kontinuitet (69 godina karijere), kvalitet, kvantitet, raznovrsnost, multimedijalnost, multitalentovanost i posvećenost čine glumačku biografiju Vlastimira Stojiljkovića jedinstvenom i autentičnom. Odlazak glumca, Nebojša Bradić, koji je sa njim i profesionalno sarađivao, opisao je sledećim rečima:

– Odlazak Đuze Stojiljkovića doživljavam lično – kao gubitak prijatelja, i profesionalno, kao gubitak dragocenog glumca s kojim sam sarađivao kao reditelj i upravnik na scenama u Beogradu i Kruševcu. Njegova posvećenost i profesionalnost u poslu bila je uzorna, a svojim komentarima umeo je da pomogne mlađim kolegama, da pohvali, da podrži. Đuza je poslednjih godina često govorio da je umoran, i da je gluma za mlade ljude. Ali, uvek je nalazio inspiraciju da ide dalje, iznova je pronalazio uzbuđenje u svom poslu, i izazov, koji je karakterističan za mladost. Nadam se da se posle svog dugog puta u pozorištu najzad odmorio.

Među legendarnim glumcima koji su dobili svoje mesto na kruševačkom Trgu glumaca, na Vidovdan 2019. godine, uz Miodraga Petrovića Čkalju, Taška Načića, Mihajla Bate Paskaljevića, Milana Puzića, Radmile Savićević i Ljubinke Bobić našla se i bista Vlastimira Đuze Stojiljkovića.

Foto: Stevan Kragujević

Licem u lice: Goran Stojiljković, „Britanac“ iz ulice JNA