Pamtenik: Pogledajte epsku predstavu „Lazar, veliki knez“ sa Slobodišta

Lazar, veliki knez Zvonimira Kostića, u režiji Nebojše Bradića, četvrta velika predstava Kruševačkog pozorišta, koja je pripremana na Slobodištu, dogodila se 29. juna 1989. godine povodom obeležavanja 600-godišnjice Kosovske bitke

U Kostićevom pristupu večnoj srpskoj temi prevagu nema ni Miloš Obilić, neprikosnoveni lik u narodnoj tradiciji, ni Kneževa večera, čak ni motiv izdaje, već susret Knežev sa pustinjakom Romilom, koji je svoje poslednje godine proveo u moravskim krajevima. Ovom podvižniku Kostić je dao ulogu Lazarevog dvojnika, svetlosnog glasa iz dubine narodne duše, koji je i predskazao istorijsku snagu svetoga Kneza.

Nebojša Bradić je sa pravom krenuo od scene sa Romilom i od nje razasuo dramsku energiju i prema početku i prema kraju predstave. Na taj način reditelj je zagovarao dramu opredeljenja, odnosno ideju o šestovekovnom obnavljanju Kneževog etičkog izbora aksiološki značajnog ne samo za srpski narod. Mudrog Kneza tumačio je Branislav Ciga Jerinić a Romila Mihajlo Viktorović. Jerinićje glumac od daha i kada se kreće scenom Slobodišta ili kada govori, kao da su sa njim svi kosovski junaci.

Takvom Knezu odgovarao je Romil Mihajla Viktorovića po logici kontrasta, po logici „drugog Ja“. U njegovoj osmišljenoj kretnji i u glasu punom tajanstva i iščekivanja nesreće koja se nadnela nad zemljom, u njegovom podizanju Lazara od sumnje do „nebeske krune“ima lepote koja osvaja. Kneginju Milicu je odmereno i toplo, sa blagim patosom, donela Maja Dimitrijević i tako obogatila svoju interpretativnu galeriju znamenitih žena. Čitav ansambl delovao je homogeno poštujući koncepciju predstave na otvorenom. To se posebno odnosi na Zorana Karajića (neobično rešenje Bajazitovog ratničkog ludila), Ljiljanu Toković (Jefimija), Miliju Vukovića (Vuk Branković), Božidara Savićevića (Jug Bogdan), te na živorodne likove iz naroda, stražare, u tumačenju Andreje Zlatića i Duke Jovanovića.

Jedna od vrednosti predstave je scenografija. Nesim Tahirović je kreirao scenografski objekt koji ima fleksibilnu funkciju, a u isto vreme je likovno delo po sebi. Njegove kulise od paljenog lima čas su knežev dvor, čas crkva, čas kutija iz koje kreće kosovska legenda. Muzika Miroljuba Aranđelovića pravi je ključ za vizuelno, a kostimi Ljiljane Dragović u skladu su sa scenografijom i opštim tonom predstave.

Predstava je snimljena 1991.

Pamtenik: Đuza i Ciga u „Šumi“ Ostrovskog (snimak predstave iz 1996)